शनिवार, सितंबर 25, 2010

लोक साहित्य रा सिद्ध-पुरुष श्री रिद्धकरणजी रो परलोक गमन

राजस्थानी रा कवि-आलोचक नीरज दइया फेस-बुक माथै नोट्स पेटै पिताश्री बाबत लिख्यो जिको अठै आप खातर हाजर है :05 सितम्बर, 2010 नै सिंझ्या 7.30 बजी राजस्थानी लोक साहित्य रा सिद्ध-पुरुष श्री रिद्धकरणजी रो परलोक गमन हुवण री बात जाणर घणो दुख हुयो । आधुनिक राजस्थानी कविता रै भरोसैमंद कवि श्री ओम पुरोहित कागदनै आपां मिलर कैवां कै दुख रै इण अबखै बगत मांय म्हे सगळा आप रै साथै हां । कोई पण कित्ता ई बगत रा दरियाव पार कर लेवै जीसा तो जीसा ई हुवै । कोई पण कित्तो ई ऊमर रा पगोथिया लांघ जावै, आपरै माइतां सामीं तो हरकोई टाबर ई हुवै । स्यात ओ ई कारण हुवै कै टाबर नै एकर दिलासो देवणियां चाइजै, बिंयां कोई पण किणी साथै इण कुजोग मांय कांई कर सकै ? बिंयां आपां पाखती फगत कीं सबद ही हुया करै जिकां कोई कारी-कुटको लगावण में बगत-बेबगत काम आवै । सगळी चीजां रै कारी लागै पण बगत इण जूण मांय कोई इस्सो ढंग-ढाळो ई राख्यो है जठै सगळा हाथ अर सबद ई गूंगा हुय जावै ।
राजस्थानी लोक साहित्य री मानीता श्री रिद्धकरणजी नै घणी सांतरी समझ ही, बां रो अध्ययन अर चिंतन-मनन सुण्यां लखावतो कै कांई इणी संस्कारां री समझ रै परवाण श्री ओम पुरोहित कागदरी कविता-जातरा मांय लोक-चेतना अर संस्कारां रा सांतर रंग नै प्रयोग आपां नै मिल रैया है । ओ लोक री इणी परंपरा रो दरियाव हुवतो दायरो ई है कै कागद जी काळीबंगा माथै केई सांतरी कवितावां रची । ओम पुरोहित कागदरै साहित्यकार मित्रां मांय केई-केई मित्र आखी-आखी रात लोक-साहित्य अर संस्कृति माथै बात करता कागद जी रै पिताश्री सूं हथाई घोटी । आप सूं ह्थाई करणियां में लेखक कवियां में जन कवि श्री हरीश भादाणी सूं लेयर युवा लेखक विनोद स्वामी तांई रा केई नांव है, जियां- मानीता श्री नंद भाद्वाज, श्री पृथ्वीराज  "रतनू", श्री मोहन आलोक, श्री जनकराज पारीक, श्री सत्यनारायण सोनी, श्री रामस्वरूप किसान आद केई नांवां री एक पूरी विगत है ।

कागद जी नै इण अबखी घणी मांय बांरी राजस्थानी कविता पोथी "बात तो ही" मांय सूं तीन कविता निजर करूं अर कवितावां हिंदी पाठकां तांई मानीता रिद्धकरण जी री पोती सुश्री अंकिता री ई देन है- आप "कविता-कोश" ई देखो  

॥ पिताजी : तीन कविताएं ॥ 
__________________
 ओम पुरोहित कागद’  

(1)
कितनी कम थीं
जरूरतें !

फ़टे कपड़ो में भी
जी लेते थे हम
सालों-साल
बिना नहाए
साबुन से !

कितनी आसानी से
बताते हैं पिताजी
बदहाली को
खुशहाली में
बदल कर !


(2)
आजकल के नौजवान  
हमेशा  
थमाए रखते हैं  
अपनी कलाई  
नाड़ी वैद्य के हाथों में !

हमारे वक्त में  
ऐसा नहीं था  
बला के दिलेर होते थे  
हम  
जब जवान होते थे !

यह बताते हैं पिताजी  
दमें की बलगम को  
कंठ में उतार कर !  
बड़ी माता के कारण
फूटी आंख से  
बहते पानी को पौंछ  
घुटनों पर  
हथेलियां रख  
उठते हुए !

(3)
 रिटायरमेंट के
बीस साल बाद भी
नौकरी पर
कार्यग्रहण करने के दिन
खरीदी बाईसाइकिल को
झाड़ते-पूंछ्ते रहते हैं पिताजी ।

यात्रा पर निकलते वक्‍त
सौंप-समझा
ताकीद कर
जाते हैं
बूढी मां को ।

कभी-कभी
बाज़ार भी ले जाते हैं
हाथों में थाम कर
लौटते हैं
हरी सब्जियों से भरे
थेले को
हैंडल पर लटकाए
पैदल-पैदल
धीरे-धीरे !

अनुवाद-अंकिता पुरोहित "कागदांश"

इण आलेख नै दाय करियो- Apni Maati, Prahlad Ojha 'Bhairu', Anil Jandu, Prithvi Parihar, Manmohan Harsh, Shesh Dhar Tiwari, NandKishore Neelam, Suman Gaur, Chainsingh Shekhawat अर कीं टीप ई आई-
Kr Dharmveer Singh Shekhawat-sat sat naman
Chainsingh Shekhawat साँची बात सा नीरज जी...म्हारे कानी स्यूं सर्द्धांजलि ...
Meethesh Nirmohi Mharee ar Katha Sansthan suun judhiyodhe saglha e sahitykaron ne sanskriti-dharmiyan kanee suun hardik sirdhanjlhi.
Nand Bhardwaj माईत सूं मोटो कोई आसरौ नीं व्‍हैं, वांरी तौ मौजूदगी ई एक अखंड भरोसौ व्‍है। देह भलांई नस्‍वर व्‍हैं, माईत तौ औलाद री उम्‍मीदां में अमर रैवै। भाई ओमजी इण घडी-वेळा म्‍हां सगळां नै आपरै स्‍सारै जांणजो। अमर आत्‍मा नै हियै री गैराई सूं निंवण।
Ritu Raj लोक साहित्य रा सिद्ध-पुरुष श्री रिद्धकरणजी ने निवण! भाई ओमजी होसलो राखजो.
Surendra D Soni निवण !
Rajesh Chadha राजेश चड्ढ़ा लिखा हुआ मोटा दिखे..इसलिए..लैंस वाले शीशे से साहित्यिक पत्र-पत्रिकाएं पढ़नें वाली आंखें..सदा के लिए.. बंद तो हो गईं..लेकिन..उनका स्मरण हम सभी को जगाए रखेगा..कि..ईमानदारी..सरलता..और साफ़गोई से..कैसे जिया जाता है.. नमन.
Satyanarayan Soni लोक मर्मग्य श्री रिद्धकरणजी नै निवण... म्है वां सूं राजस्थानी लोकजीवन बावत घणी बातां करी... म्हारी समझ सुधारण में वां रो ई हाथ है.. बात करतां वगत रो ठा ई नीं लागतो.. जबरो अंदाज़ अर अनुभव हो वां नै.... कित्ता ई लोक दूहा अर कौथ कंठा हा बां नै...
Manmohan Harsh बारीं जीवंतता रो साक्षात करण अर आसीस लेण रो सौभाग्‍य म्‍हने भी मिळयो। दिव्‍यात्‍मा ने शत शत नमन......।
Prem Chand Gandhi नमन...
Prithvi Parihar naman!
Adig Ramkishan naman
Maya Mrig Hamari aur se Shradhasuman...
Vijay Prakash Viplavi shat shat naman
Alok Sharma बहुत ही दुखद ! मेरी श्रद्धांजलि !
Vinod Bishnoi मेरी aur se श्रद्धांजलि..............
Geekay Sharma हमारी हार्दिक श्रधांजलि, परमात्मा उस महँ दिवंगत आत्मा को शांति प्रदान करें
Dularam Saharan भगवान उनकी आत्‍मा को शांति और पूरे परिवार को दु:ख सहने की शक्ति प्रदान करे।
Apni Maati हार्दिक श्रृद्धांजली
Mukesh Popli आ खबर, खैर परमात्‍मा बिया नै सुरग देवे

आप सगळां रो घणो-घणो आभार ।

6 टिप्‍पणियां:

  1. पितृ भक्ति का जज्वा सराहनीय
    होली की लाख लाख शुभकामनायें
    देवदत्त "प्रसून"
    http:/devduttaprasoon.blogpost.com

    जवाब देंहटाएं
  2. अवांछनीय रूपेण समय परिवर्तन पर भावना प्रकटीकरण सराहनीय है

    जवाब देंहटाएं
  3. देवदत्त"प्रसून"-----
    भाई जी,कितना सुन्दर भावना,अवांछनीयसमयपिवर्तन पर प्रस्तुतकी
    ब्लॉगग का पता-
    http://devduttaprasoon.blogpost.cpm

    जवाब देंहटाएं
  4. अवांछनीयसमय परिवर्तन पर भावना प्रकठ़टीकरण सराहनीय
    होली की शुभकामनायें
    देवदत्त"प्रसून"

    जवाब देंहटाएं